«صالح نیکبخت» وکیل خانواده «مهسا [ژینا] امینی» زمانیکه برای دریافت جایزه «ساخاروف» پارلمان اروپا به فرانسه آمده بود، در گفتوگوی مفصلی که با «ایران وایر» داشت ضمن پرداختن به پرونده ژینا، درباره تجربیات خود از زندان، پروندههایی که وکالت کرده بود، قدم گذاشتن از روزنامهنگاری به عرصه وکالت صحبت کرد
«صالح نیکبخت» با یادآوری مصاحبه تلویزیون «من و تو» با «پرویز ثابتی»،ادعاهای رییس امنیت داخلی ساواک دوران پهلوی را «دروغ» توصیف کرد و گفت: «این اطمینان خاطر را بدهم که ثابتی نمیتواند آن دوره را تطهیر کند.»
«صالح نیکبخت»، حقوقدان از تجربه خود از زندان دوران حکومت «رضا پهلوی» و همچنین زندان جمهوری اسلامی در دهه شصت میگوید
صالح نیکبخت که هم در زمان پهلوی و هم دوران جمهوری اسلامی زندانی سیاسی بود، با یادآوری مصاحبه تلویزیون «من و تو» با «پرویز ثابتی» ادعاهای رئيس امنیت داخلی ساواک دوران پهلوی را «دروغ» توصیف کرد
«صالح نیکبخت» وکیل خانواده «مهسا [ژینا] امینی» زمانیکه برای دریافت جایزه «ساخاروف» پارلمان اروپا به فرانسه آمده بود، در گفتوگوی مفصلی که با «ایران وایر» داشت ضمن پرداختن به پرونده ژینا، درباره تجربیات خود از زندان، پروندههایی که وکالت کرده بود، قدم گذاشتن از روزنامهنگاری به عرصه وکالت صحبت کرد
«صالح نیکبخت» با یادآوری مصاحبه تلویزیون «من و تو» با «پرویز ثابتی»،ادعاهای رییس امنیت داخلی ساواک دوران پهلوی را «دروغ» توصیف کرد و گفت: «این اطمینان خاطر را بدهم که ثابتی نمیتواند آن دوره را تطهیر کند.»
«صالح نیکبخت»، حقوقدان از تجربه خود از زندان دوران حکومت «رضا پهلوی» و همچنین زندان جمهوری اسلامی در دهه شصت میگوید
صالح نیکبخت که هم در زمان پهلوی و هم دوران جمهوری اسلامی زندانی سیاسی بود، با یادآوری مصاحبه تلویزیون «من و تو» با «پرویز ثابتی» ادعاهای رئيس امنیت داخلی ساواک دوران پهلوی را «دروغ» توصیف کرد
«صالح نیکبخت» وکیل خانواده «مهسا [ژینا] امینی» زمانیکه برای دریافت جایزه «ساخاروف» پارلمان اروپا به فرانسه آمده بود، در گفتوگوی مفصلی که با «ایران وایر» داشت ضمن پرداختن به پرونده ژینا، درباره تجربیات خود از زندان، پروندههایی که وکالت کرده بود، قدم گذاشتن از روزنامهنگاری به عرصه وکالت صحبت کرد
«صالح نیکبخت»، وکیل خانواده «مهسا (ژینا) امینی»، زمانی که برای دریافت جایزه «ساخاروف» پارلمان اروپا به فرانسه آمده بود، در گفتوگوی مفصلی که با «ایرانوایر» داشت، ضمن پرداختن به پرونده ژینا، درباره تجربیات خود از زندان، پروندههایی که وکالت کرده بود و قدم گذاشتن از روزنامهنگاری به عرصه وکالت، صحبت کرد.
تاکنون دو بخش از گفتوگوی «ایرانوایر» با این وکیل دادگستری را منتشر کردهایم. در این بخش، با صالح نیکبخت درباره تجربه او از زندان دوران حکومت «محمدرضا پهلوی» و همچنین زندان جمهوری اسلامی در دهه شصت صحبت کردهایم و همچنین به تفاوتها و تشابههای رویه قضایی در دو حکومت سیاسی پرداختهایم؛ از شکنجه تا حقوق متهم.
صالح نیکبخت که هم در زمان پهلوی و هم دوران جمهوری اسلامی زندانی سیاسی بود، با یادآوری مصاحبه تلویزیون «من و تو» با «پرویز ثابتی»، ادعاهای رییس امنیت داخلی ساواک دوران پهلوی را «دروغ» توصیف کرد.
***
صالح نیکبخت، حقوقدان و وکیل دادگستری، در دو دوره پهلوی و جمهوری اسلامی تجربه زندان دارد؛ یکی سال ۱۳۵۳ بود و دیگری ۱۳۶۰. او در گفتوگو با ایرانوایر، تجربه خود را نهفقط بهعنوان زندانی سیاسی، بلکه بهعنوان حقوقدان و در رسیدگی به پروندههای سیاسی بیان میکند.
در سال ۱۳۵۳ صالح نیکبخت به سه سال و نیم حبس محکوم شده بود. البته چندین بار هم بهشکل متفرقه بازداشت و بازجویی شده بود و به قول خودش محکومیت قضایی داشت. بعد از انقلاب، در سال ۱۳۶۰ هم سه سال و هفت ماه را در زندان سپری کرد. گزارش این گفتوگو درحالی منتشر میشود که حالا صالح نیکبخت بهخاطر پرونده ژینا و گفتوگو با رسانهها، با اتهام «تبلیغ علیه نظام»، به یک سال حبس محکوم شده است و در بازگشت به ایران، مورد بازجویی، تفتیش، ضبط وسایل و همچنین جایزه ساخاروف قرار گرفت.
پرویز ثابتی؛ عامل شکنجهها در کمیته مشترک ضدخرابکاری
این حقوقدان و زندانی سیاسی سابق میگوید در رژیم پهلوی وقتی متهمی بازداشت میشد، «مطلقا امکان ملاقات» نداشت؛ خصوصا وقتی زندانیان سیاسی را به «کمیته مشترک ضد خرابکاری» میبردند. کمیتهای که در اوایل دهه پنجاه تشکیل شد و متشکل بود از نمایندگان ساواک و ژاندارمری. به گفته نیکبخت، رییس این کمیته همواره یکی از افسران برجسته از درجه سرتیپی به بالای ارتش، یا نیروی انتظامی آن زمان به نام «شهربانی» یا «ژاندارمری» بود.
نیکبخت در فرصت گفتوگو با ایرانوایر بهصراحت میگوید: «این اطمینان خاطر را بدهم که ثابتی نمیتواند آن دوره را تطهیر کند. عامل اصلی آن قضایا، خود ایشان بود.»
صالح نیکبخت برای مدت چهل روز در کمیته مشترک زیر بازجویی بود. بعد از آن، او را به زندان قصر فرستادند تا محکومیت خود را بگذراند: «دوران سختی در کمیته مشترک بود. من زیر بازجویی بودم. چندین بار من را شکنجه کردند و کتک خوردم. یک ماه بود که به زندان قصر منتقل شده بودم. فردای شبی که ۹ نفر ازجمله "بیژن جزنی" را در اوین اعدام کردند، من را به کمیته مشترک فراخواند. یک روزنامهنگار که در روزنامهای که من کار میکردم (روزنامه کیهان) فعال بود، خیال کرده بود که من علیه او چیزی گفتهام، درحالیکه اشتباه میکرد. من را بردند و طی چند بار کتکم زدند.»
بابت همین مساله، چهار ماه دیگر صالح نیکبخت را در کمیته مشترک نگهداشتند و زیر بازجویی و شکنجه بود.
پرویز ثابتی در گفتوگویی مفصل با تلویزیون «من و تو» گفته است که در زمان پهلوی، ساواک شکنجه نمیکرد و با ملایمت با زندانیان سیاسی برخورد میکرد.
صالح نیکبخت میگوید: «افاضات ثابتی در مورد زندان مطلقا دروغ است. نهتنها در زندانهای ساواک شکنجه وجود داشت، بلکه به شدیدترین وجه صورت میگرفت. تمامی حرف ثابتی غلط است. نمیخواهم این مساله را با وضعیت کنونی مقایسه کنم تا مبادا آزادی بعد از بیانم از بین برود.»
صالح نیکبخت از تجربه خودش در زندان دهه شصت جمهوری اسلامی هم یاد کرد.
به باور این حقوقدان، وضعیت زندانیان سیاسی در دوران شاه سابق ایران، از دوران جمهوری اسلامی متفاوت بود. اگرچه او میگوید: «حقیقت این است که در هر دو دوره اقدامی صورت نگرفت که زندانی به اینکه حرفهایش یا دفاعیات وکیلاش شنیده شود، راضی شده باشد.»
تفاوت در «دوران محکومیت» زمان شاه و جمهوری اسلامی
صالح نیکبخت در این گفتوگو به نکتهای اشاره میکند که بارها زندانیان سیاسی که زندان هر دو رژیم را تجربه کردهاند، به آن پرداختهاند. اینکه در دوران پهلوی بعد از تحقیقات و بازجوییها، وقتی زندانی دوران محکومیت خود را سپری میکرد، دیگر از شکنجه و سوالوجوابها خبری نبود. اما در دوران جمهوری اسلامی، زندانی که در حال سپری کردن محکومیت خود است، ممکن است با شکنجه، بازجوییهای دیگر و پروندههای مضاعف دیگری روبهرو شود.
نیکبخت میگوید: «در دوران پهلوی وقتی زندانی محکوم میشد، درد و رنج او تحمل حبس بود. دیگر از بازجویی و سوالوجواب خبری نبود. اما متاسفانه در این دوره بعد از محکومیت، همچنان زندانیان با مشکلات مختلفی روبهرو هستند.»
ترکیب زندانیان سیاسی نیز بین دو نظام کاملا تفاوت دارد: «کیفیت فعالیت زندانیان متفاوت است. زندانیان دوران سابق و اوایل انقلاب ۱۳۵۷ دارای ایدئولوژیهای مشخص بودند؛ چپ، مذهبی، وابسته به ملیتهای دیگر که دارای اندیشه و فکر بودند. الان زندانیان دارای ایدئولوژی نیستند. روزنامهنگار، شاعر، نویسنده، مستندساز، هنرمند به زندان میافتند.»
این حقوقدان تصریح میکند: «در زمان گذشته، شکنجهها براساس نقش زندانیان بود که حاضر به اقرار نبودند، مثل تجربه خود من. شکنجه زیادی میشدیم، شلاق میخوردیم تا روابط خود را بگوییم یا بگوییم اعلامیهها را چطور به دست آوردهایم. در دوران فعلی زندانیان عامتر و مردمیتر هستند، روزنامهنگار و مستندساز را میگیرند، چون فعالیت آنها به مذاق حکومت خوش نمیآید.»
نیکبخت به تجربه خودش برمیگردد که چندین بار او را به ساواک بردند و به او تذکر دادند که خبر منتشر شده اشتباه بوده است، اما او را شب نگه نداشتند: «اما امروز اینچنین نیست. هنرپیشه، نقاش و کارگردان را در بازداشت نگهمیدارند و به هیچوجه دنبال تذکر اشتباه نیستند، بلکه بهدنبال آن هستند که متهم بگوید عمدا اقدامی را انجام داده است.»
