این روزها سرکوب اعتراض‌های دانشجویی وارد مسیر تازه‌ای شده و با فعال شدن کمیته‌های انضباطی در دانشگاه‌ها، موج سنگین احضار و برخوردهای غیرقانونی با دانشجویان معترض آغاز شده است و به نظر می‌رسد با گذشت زمان، بر سرعت این موج افزوده خواهد شد. بنابر گزارش‌های متعدد از سمت دانشجویان، روند احضار و رسیدگی به پرونده‌های انضباطی همراه با بی‌قانونی‌های متعددی است که هیچ نام و نشانی از یک رسیدگی منصفانه قانونی در کمیته انضباطی منطبق با شیوه نامه انضباطی مصوب سال 1398 را ندارد. در این یادداشت توصیه‌های کلی به دانشجویان می‌شود تا در صورت اینکه در معرض احضار کمیته‌های انضباطی در دانشگاه‌ها قرار گرفتند، چگونه با این فرآیند و احتمالا قانون گریزی‌های کمیته‌های انضباطی مواجه شوند.
توصیه اکید اول این است که هر دانشجویی یک بار با دقت و به صورت تمام کمال شیوه نامه اجرایی آیین‌نامه انضباطی دانشجویان مصوب سال 1398 را مطالعه کند، مطالعه کردن با دقت این شیوه نامه نهایتا 4 ساعت از شما زمان خواهد برد، اما تسلط و اشراف به مفاد مختلف آن کمک شایانی به دفاع از حقوق قانونی شما خواهد کرد.
در ابتدای این شیوه نامه، 16 اصل، به عنوان اصول حاکم بر رسیدگی به تخلفات دانشجویی عنوان شده است، سعی کنید چند بار این اصول را با دقت بخوانید و آن‌ها را به خاطر بسپارید.
سنوات قبل به همت جمعی از دانشجویان، کتابچه‌ای تحت عنوان «دستورالعمل دفاع در کمیته انضباطی، مطابق با شیوه نامه انضباطی» تدوین شده است. این کتابچه راهنمای خوبی برای طی مراحل دفاع در کمیته انضباطی است، این کتابچه را حتما با دقت به صورت کامل مطالعه کنید، مطالعه کامل این کتابچه با رجوع به ارجاعات قانونی نهایتا 6 ساعت زمان از شما خواهد برد اما در عوض اشراف و تسلط خوبی در نحوه مواجهه با یک پرونده انضباطی به شما خواهد داد. به بخش «سوالات متداول» این کتابچه توجه دو چندان کنید.
مراحل قانونی به رسیدگی یک پرونده انضباطی بدین شرح است:
⭕️دریافت گزارش یا شکایت توسط دبیرخانه انضباطی
⭕️ اعتبارسنجی گزارش یا شکایت توسط دبیرخانه انضباطی( در صورت عدم اعتبار یا ایرادات گزارش یا شکایت، ظرف مدت 5 روز باید این ایرادات برطرف شود، در غیر این صورت شکایت بایگانی می‌شود و نباید مبنای رسیدگی باشد)
⭕️تماس با دانشجو برای مراجعه به دبیرخانه کمیته انضباطی به منظور دریافت دعوتنامه جلسه مصاحبه
⭕️حضور دانشجو در جلسه تفهیم تخلفات منتسب و اخد دفاعیات شفاهی دانشجو
⭕️آماده سازی پرونده جهت ارسال به شورای بدوی و اخذ دفاعیات مکتوب دانشجو تا پیش از برگزاری جلسه شورای بدوی
⭕️دفاع حضوری دانشجو در جلسه شورای بدوی
⭕️ابلاغ حکم بدوی
⭕️مراحل درخواست تجدید نظر در کمیته تجدیدنظر دانشگاه و شورای انضباطی مرکزی در صورت لزوم
نکته: مواعد قانونی مراحل مذکور در شیوه نامه جز به جز عنوان شده است.
وظایف دبیر کمیته انضباطی در ماده 65 شیوه نامه آمده است، این وظایف را دقیق مطالعه کنید، خارج از موارد گفته شده، دبیر کمیته انضباطی هیچ مسئولیت و وظیفه‌ای دیگر ندارد. به شما توصیه می‌شود مبتنی بر حقوق قانونی مندرج در شیوه نامه، مسیر پرونده انضباطی را با تاکید بر این حقوق و اصول مذکور جلو ببرید و اگر دبیر کمیته انضباطی خارج از وظایف مصرح در ماده 65، اقداماتی انجام داد، موضوع را یادداشت نمائید و در قالب یک نامه به رئیس کمیته انضباطی( معاون فرهنگی و دانشجوئی دانشگاه) کتبا اعلام نمائید.
به توصیه‌های احتمالی دبیر کمیته انضباطی مبنی بر اقرار به انجام تخلف ناکرده، اخذ تعهد برای عدم تکرار به رفتاری که خلاف بودنش هنوز اثبات نشده اعتماد نکنید، این اقرارها و تعهدها ممکن است بعدا برای شما دردسر ایجاد کند.
مطابق با ماده 70 شیوه نامه، دبیر شورا باید در ابتدای جلسه مصاحبه باید حقوق دانشجو شامل حق اطلاع از ادله شکایت یا تخلف، استفاده از نظر مشاور دانشجویی، دفاع حضوری و مطالعه اوراق پرونده را وفق آیین نامه و شیوه نامه در ابتدای جلسه مصاحبه به دانشجو تفهیم کند و مراتب در دو نسخه یکسان، صورتجلسه و پس از امضای دانشجو و دبیر، یک نسخه را تحویل دانشجو نماید. در صورتی که دبیر کمیته انضباطی از تفهیم حقوق دانشجو استنکاف کند یا از ارائه صورتجلسه تفهیم به وی خودداری نماید، دانشجو باید مراتب این موضوع را به صورت کتبی به اطلاع رئیس کمیته انضباطی برساند، خاطرتان باشد برای ثبت هر نامه خطاب به رئیس کمیته انضباطی، رسید دارای تاریخ و شماره نامه و ممهور از دبیرخانه معاونت دانشجوی یا معاونت فرهنگی و دانشجویی دریافت نمایید.
با روحیه در تمامی جلسات مرتبط با رسیدگی پرونده حاضر باشید، اصول 16 گانه ابتدای شیوه نامه را به خاطر داشته باشید و ضمن آکاهی از حقوق قانونی خود به یاد داشته باشید اصل بر برائت شما باید باشد و این کمیته انضباطی است که برای انتساب تخلف به شما باید مبانی تصمیم و دلایل خود را به صورت مستدل عنوان کند.
به تصریح ماده 73 شیوه نامه، دانشجو می‌تواند به اوراق پرونده خود دسترسی داشته باشد و از روی مفاد آن رونویسی نماید. در هنگام حضور در کمیته انضباطی چندین ورق خالی با خود به همراه خودکار به همراه داشته باشید و از روی تمامی مفاد پرونده، تاکید می‌شود از روی تمامی مفاد پرونده، به صورت مو به مو، رونویسی کنید. دبیر کمیته انضباطی نمی‌تواند با هیچ بهانه‌ای مانعی از این کار شود، در صورت ممانعت وی، در قالب یک نامه رسمی به رئیس کمیته انضباطی( معاون دانشجویی یا معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه) موضوع ممانعت غیرقانونی دبیر کمیته انضباطی از مطالعه اوراق پرونده را متذکر شوید و توضیح دهید با توجه به اینکه اساسا امکان مطالعه اوراق پرونده برای شما فراهم نشده است و این حق قانونی از شما سلب شده، چنین رسیدگی‌ای فاقد وجاهت قانونی است و اساسا امکان طرح دفاعیات برای شما وجود ندارد.
متاسفانه در روزهای اخیر اخبار ممنوع الورود کردن دانشجویان به دانشگاه به گوش رسیده. خاطرتان باشد مطابق با تبصره دو ماده 7 آئین نامه انضباطی دانشجویان و ماده 116 شیوه نامه این آئین نامه، ممنوعیت ورود دانشجو به دانشگاه صرفا با دستور مستقیم رئیس دانشگاه است و این ممنوعیت باید به صورت مکتوب و اختصاصی به دانشجو ابلاغ شود و زمان شروع و پایان ممنوعیت در این ابلاغیه عنوان شود. در هر حال این دستور نمی‌تواند بیشتر از یک ماه باشد.
