گزارش
قسمت 1️⃣
▪️ در این گزارش به عمده وقایعی که حول روزهای یکشنبه و دوشنبه، ۱ و ۲ آبان ۱۴۰۱ در دانشگاه صنعتی شریف رخ دادهاست، پرداخته میشود. بیشک ممکن است این گزارش، تمام اتفاقاتی را که در این روزها رخ دادهاست، پوشش ندهد؛ اما تا حد امکان سعی شده روایتهای مختلف جمعآوری شود.
▪️ شامگاه شنبه ۳۰ مهرماه بود که فراخوانی از سوی بسیج و هیئت الزهرا شریف، برای شرکت در تجمع مقابل دانشکده کامپیوتر جهت اعتراض به حضور بدون تفکیک جنسیتی دانشجویان در سلف دانشگاه داده شد. برخی از اعضای بسیج نیز در فضای توییتر اقدام به تهدید دانشجویان برای حضور در سلف نمودند. در همین حین، دانشجویانی که نگران بودند یکشنبه ننگین دیگری برای شریف رقم بخورد، یکدیگر را به آرامش دعوت کردند.
▪️ صبح یکشنبه ۱ آبان، حاوی دو اتفاق مهم بود. اول، از ورود یک دانشجوی دکتری دانشگاه که در تریبونِ اسماً آزاد روز قبل جامعه اسلامی صحبت کرده بود، با حکم ابلاغ نشده، غیرمکتوب و بدون ذکر دلیل رئیس دانشگاه مبنی بر ممنوعالورودی خود به دانشگاه مواجه شد. رئیس دانشگاه برای رسانهای نشدن خبر ممنوعالورودی این دانشجو، عده دیگری از دانشجویان را که در تلاش برای اطلاعرسانی این خبر بودند تهدید به ممنوعالورودی کرد. سرانجام، این دانشجو پس از پافشاری برای ورود به دانشگاه، در پی تماس حراست توسط نیروی انتظامی دستگیر و عصر آن روز آزاد شد. اتفاق دیگر، تجمع بدون مجوز رسمی اقلیت بسیج و تلاش عده کثیری از دانشجویان برای ورود به سلف بدون تفکیک جنسیتی بود که با مقابله عدهای از دانشجویان هنجارشکن و آشوبگر بسیجی مواجه شد.
▪️ تجمع بسیج که طبق پیگیریهای انجام شده مجوز رسمی نداشته و صرفا تایید شفاهی مسئولان مربوطه را گرفته، با تعداد حدود صد نفر و بدون درگیری توسط سایرین، در مقابل دانشکده کامپیوتر برگزار شد. در این تجمع بیانیهای مبنی بر عدم توانایی مسئولین دانشگاه در مدیریت وضعیت دانشگاه و اعتراض به عدم تفکیک جنسیتی سلف ناهارخوری در روز گذشته خوانده و در ادامه شعارهایی در تقابل با شعارهای روز گذشته معترضین و شعارهایی نیز مبنی بر درخواست استعفای ریاست دانشگاه داده شد. پس از تجمع، به دنبال اطلاعیه کانال رسمی نهاد رهبری دانشگاه شریف مبنی بر برپایی نماز جماعت مقابل درب جنوبی سالن البرز، نماز جماعت با حضور آقای طباطبایی، نماینده نهاد رهبری در دانشگاه، در این مکان اقامه شد. آقای طباطبایی پس از اتمام نماز مشغول به صحبت با دانشجویان بسیجی شد و عدم تفکیک جنسیتی سلف دانشگاه را امری خلاف شرع و قانون خواند.
▪️ در همین حین، جمع پرشمار دانشجویان معترض که همچون روز قبل، خواستار ورود به سلف بدون تفکیک جنسیتی بودند، در مقابل ضلع غربی ساختمان سلف تجمع کرده بودند. درهای سلف توسط نیروهای حراست دانشگاه بسته شده بود و نیروهای حراست مقابل آن ایستاده بودند. این مقابله بیاساس حراست با خواسته دانشجویان، مورد اعتراض بیشتر جمعیت قرار گرفت. همزمان، جمعی از دانشجویان عضو بسیج به سلف سالن البرز وارد و به خوردن ناهار مشغول شدند و پس از آن، چراغهای سلف را خاموش کردند و شروع به جابهجایی میزها کردند؛ صفحات چوبی آنها را جدا کردند و سپس آنها را همانند سنگر مقابل درب ورودی سلف قرار دادند که همین اتفاق خشم معترضین را دو چندان نمود. گویا دانشگاه قانون یا هیئت رئیسه ندارد که عدهای دانشجوی وابسته به اقلیتی تمامیتخواه، آتشبهاختیار و قلدرمآبانه برای پافشاری بر خواستههای مبتنی بر ارزشهای موهوم خود، محل غذاخوری عمومی دانشجویان را قرق کردند.
▪️ جمعیت معترض، اعتراض خود را در شعارها ادامه دادند و دانشجویان ردیفهای جلو، با نیروهای حراست و دانشجویان زورگوی داخل سلف برای جلوگیری از تنش صحبت میکردند. در آن میان، این دانشجویان بسیجی ادعا کردند که حراست دانشگاه آنها را به این کار فراخواندهاند.در دو روز گذشته حراست دانشگاه از تایید این موضوع خودداری کردهاست.
▪️ در شرایطی که دانشجویان بسیجی داخل سلف میتوانستند از دو در پشتی آن خارج شوند تا تنشها پایان یابد، اصرار داشتند تا جمعیت راه را برای خروج آنان از درب غربی باز کنند تا از میان تجمع خارج شوند. جمعیت پرشمار معترض، چندین بار با تشکیل تونلی، به نحوی مسالمتآمیز اعضای بسیج داخل سلف را دعوت به خروج از سلف کردند اما این گروه هنجارشکن نپذیرفتند و بر استقرار در سلف پافشاری کردند. معاون دانشجویی و رئیس دانشگاه نیز وارد سلف شدند و رئیس دانشگاه از گروه اغتشاشگر خواست که سلف را ترک کنند، اما آنها همچنان با قلدری بر موضع خود اصرار کردند و حتی در مقابل رئیس دانشگاه هم ایستادند.
قسمت 2️⃣
▪️ دانشجویان همانند روز گذشته قصد ورود مسالمتآمیز به سالن البرز را داشتند که با مقاومت کورکورانه و متشنجکننده بسیجیها روبهرو شدند. در پی فشارها و مقاومتی که از داخل سالن وارد میشد، در حالی که نیروهای حراست حائل بین درب سلف و دانشجویان معترض بودند، قسمتی از شیشهی درب اصلی توسط افراد داخل سالن شکسته شد. پس از چند لحظه، یکی از نیروهای حراست دانشگاه به علت حملهی عصبی و کاهش فشار خون (با استعلام از درمانگاه) به درمانگاه دانشگاه برده شد.
▪️ با وجود تشکیل دیوار دفاعی و صحبتهای دانشجویان و اساتید، دانشجوهای بسیجی داخل سلف با توهم حفاظت از ارزشهایی مبهم، سنگرهای خود را محکمتر کردند و همچنان مانع ورود دانشجویان به سالن شدند. در گفتوگوهای بین طرفین، تعدادی از نیروهای بسیج با لحنی تند به اساتید حمله میکردند و حتی با برخی از آنها درگیری فیزیکی هم داشتند. دانشجویان معترض، بعد از سه ساعت گرسنه ایستادن در گرما، ازحالرفتن و زخمیشدن تعدادی از دانشجوها، چندین بار کنترل خشم و باز کردن راه برای خروج دانشجویان آشوبگر از تکراه انتخابی خودشان، ناگزیر با رفتاری متناسب با برخورد این گروه موفق به شکستن موانع شدند و با شعار «آزادی، آزادی، آزادی» سعی در خروج میزهایی کردند که افراد داخل سالن پیاپی پشت پنجره قرار میدادند و با فشار به سمت دانشجویان بیرون ضربه میزدند. در اثر این کشمکش، قاب پنجره تخریب و پنجره از جا کنده شد. دانشجویان بیرون سلف میزهایی را که بسیجیهای داخل سلف به بیرون میراندند، خارج کردند و پس از خروج همه میزهایی که با آنها سنگر ساخته بودند، دانشجویان داخل سالن از تلاش باز ایستادند و از سلف فرار کردند و دانشجویان توانستند وارد سلف شوند.
▪️ پس از ورود، دانشجویان حدود ده دقیقه مشغول به شعارهای «زن، زندگی، آزادی» از سوی پسران و «مرد، میهن، آبادی» از سوی دختران شدند. در نهایت، دانشجویان به طور کامل سالن را تمیز کردند و نظم سالن که پیشتر توسط آشوبگران آتشبهاختیار بسیجی بر هم زده شده بود را به حالت اول برگرداندند.
▪️ چند تن از دانشجوهای بسیجی حین درگیریهایی که ایجاد کرده بودند، با تکههای شیشه و پایهها و صفحات میز از داخل سالن البرز و پرتاب بطریهای آب از طبقات بالای سلف دختران، به جمعیت دانشجویان آسیب رساندند؛ تعدادی از این دانشجویان نیز به بهداری دانشگاه منتقل شدند. در نهایت هم حدود نیمی از دانشجویانی که غذا رزرو کرده بودند، غذای خود را دریافت نکردند. این دانشجویان بسیجی حافظ سنگر خودساخته سلف، با ایجاد آشوب در دانشگاه، ایجاد اختلال در بیان مسالمتآمیز اعتراض بیش از پانصد نفر از دانشجویان به تابوی تفکیک جنسیتی سلف، دخالت در کار حراست و امور تغذیه، علاوه بر آسیب به سلامت دانشجویان، توهین علنی به شأن اساتید دانشگاه، تخریب اموال عمومی در سلف و ایجاد هزینه بازگشت غذا برای دانشگاه، باعث شدند که جو دانشگاه بیشتر متشنج و شأن دانشجویان دانشگاه شریف در تمامی رسانهها خدشهدار شود. تنها در رسانههای معدودی بیان شده که دانشجوها در جبران خسارات وارد بر سالن البرز چه به صورت نقدی و چه کمکهای دیگر کوشیدند.
▪️ از طرفی، هیئت رئیسه دانشگاه که از هفته قبل با اعلام حضوریشدن دانشگاه درخواست دانشجویان برای عدم تفکیک جنسیتی درب سلف را پیشبینی میکرد و روز شنبه هم این خواسته دانشجویان را به عینه دیده بود، گویا این درخواست را نادیده گرفت و نتوانست به این درخواست پاسخ مناسب دهد و شرایط را مدیریت کند؛ در اوج شلوغی مقابله نیروهای بسیجی با دانشجوها، معاونت دانشجویی زبانبهزبان اطلاعرسانی کرد که طبقه سوم سلف را بدون تفکیک جنسیتی به روی دانشجویان باز کرده است. این تصمیم علاوه بر اینکه خواسته دانشجویان را برطرف نمیکرد، در زمان و موقعیت بدی نیز اعلام شد و تنها بر عصبانیت دانشجوها افزود.
▪️ از طرف دیگر، حراست دانشگاه با ایستادن در مقابل دانشجوها و حمایت از متخلفان آشوبگر عضو بسیج، علاوه بر تخلف در وظایف خود معنای واژه حراست را لکهدار کرد. این در حالی است که چندین بار خود نیروهای حراست اعلام کردند که حضور آشوبگران بسیج درخواست حراست نبوده است.
قسمت 3️⃣
▪️ صبح روز دوشنبه ۲ آبان، دانشجویان معترض و آسیبدیده در حین ورود به دانشگاه، با حکم ممنوعالورودی تعدادی از دانشجویان معترض دیروز مواجه شدند و آنهایی که توانستند وارد دانشگاه شوند، با حضور بدون مانع اغتشاشگران مزدور بسیج در دانشگاه و کلاسهای درس مواجه شدند. برگزاری تعدادی از کلاسها نیز به همین دلایل لغو شد. گفتوگویی دو ساعته میان دکتر ابوالحسنی، معاونت دانشجویی دانشگاه با جمعی از دانشجویان و گفتوگوی کوتاهتر دیگری نیز با آقای صیامی، رئیس حراست فیزیکی دانشگاه در اطراف سلف دانشگاه شکل گرفت. موارد متعددی در این گفتوگوهای مطرح شد ولی در هیچکدام از آنها، تخلفهای علنی بسیج دانشجویی، علیرغم تایید شدن، مورد پیگیری واقع نشد؛ این در حالی است که دانشجویان معترض بهسرعت و بهطور گسترده، بدون رعایت صحیح بند ۱۱۶ شیوهنامه آییننامه انضباطی دانشجویان توسط رئیس دانشگاه ممنوعالورود شدند. رئیس دانشگاه حاضر شده است مرتکب تخلف قانونی شود و دانشجویان معترض را تحت پیگرد قرار دهد، اما از پیگیری اعمال آشوبگرانه اعضای بسیج حتی حرفی هم نزند. تخلف اعضای بسیج عملاً با بررسی دوربینهای داخل سالن البرز بهراحتی قابل احراز است و با این حال، نه کمیته انضباطی و نه حراست، پیگیری آن را بر عهده نمیگیرد.
▪️ با اعلام قبلی دانشگاه، سالن البرز بسته و ناهار روز دوشنبه بهصورت بیرونبر توزیع شد. تعدادی از دانشجویان روبهروی درب شمالی سلف سفره پهن کرده و وعده ناهار را در کنار یکدیگر صرف کردند. تعدادی دیگر نیز ابتدا جلوی درب غربی سالن البرز اعتراض خود را اعلام کردند و سپس با انتقال جمعیت به مقابل دانشکده کامپیوتر،این تجمع خودجوش با سر دادن شعارهایی مبنی بر تشویق دانشجو به پیگیری حقوق خود، حمایت از دانشجوهای ممنوعالورود و زندانی و محکوم کردن رفتار روز گذشته بسیجیها، حراست و هیات رئیسه دانشگاه با رعایت کلیه چهارچوبهای اخلاقی ادامه پیدا کرد.
▪️ این، روایتی بود از آنچه که حول روزهای یکشنبه و دوشنبه، ۱ و ۲ آبان ۱۴۰۱ در دانشگاه صنعتی شریف رخ داد.
سرکوب آزادی بیان، عقیده و اندیشه ناقض ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است که بر حق افراد بر انتشار آزادانه افکار و عقاید و نظریات و دیدگاههای سیاسی و عقیدتی تاکید می کند. در ماده ۵ از قانون آئین دادرسی کیفری بر اطلاع یافتن متهم در اسرع وقت از اتهامات انتسابی و فراهم کردن حق دسترسی به وکیل و سایر حقوق دفاعی مذکور در قانون نیز مورد تاکید شده است. عدم امکان دسترسی به وکیل برای متهم از جمله موارد ناقض اسناد بین المللی حقوق بشر, ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است. همچنین، برخورداری افراد از حق روند دادرسی عادلانه از جمله حقوق سلب نشدنی است که در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن تاکید شده است. اعتراف گیری توام با ارعاب و تهدید، ناقض در ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و مصداق بارز شکنجه است.