ندای روشن/ با وجود پذیرش مسوولیت حمله به حرم «شاهچراغ» در شیراز، همچنان برخی انگشت اتهام را به سمت جمهوری اسلامی نشانه میگیرند. سابقه سناریونویسی نهادهای امنیتی و انتشار خبرهای متناقض از انفجارها و ترورها نیز باعث شدهاند که پذیرش سخنان مقامات رسمی درباره دستاندرکاران این حملات سختتر شود.
نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی درباره بسیاری از حملات و ترورها سناریونویسی کرده و عاملان حملات را افراد و گروههایی دیگری جا زده یا سخنان مغشوشی بیان کرده که مشهورترین آنها، ترور «علی خامنهای»، انفجار در حرم امام هشتم شیعیان و انفجار در «حسینیه رهپویان» شیراز بودهاند.
***
ترور خامنهای؛ فرقان یا سازمان مجاهدین خلق
در ادبیات رسمی حکومت، ترور علی خامنهای به «سازمان مجاهدین خلق» نسبت داده شده است؛ شاید به این دلیل که این موضوع با ترور دفتر «حزب جمهوری اسلامی» و کشته شدن «محمد بهشتی» در یک ردیف گنجانده شود.
با این حال، خود رسانههای جمهوری اسلامی اعلام کردند که این ترور توسط گروه «رهروان فرقان» انجام که پس از بازداشت اعضای گروه «فرقان» تشکیل شده بود.
برخی رسانهها برای توجیه این موضوع، گروه فرقان را نیز وابسته به سازمان مجاهدین خلق دانستند. در حالی که بنیانگذاران و خط مشی فرقان اساسا با سازمان مجاهدین خلق متفاوت بود و گزاره قابل اعتنایی درباره ارتباط آنها وجود ندارد.
«محمد متحدی» و «مسعود تقیزاده»، دو تن از اعضای گروه رهروان فرقان به عنوان عوامل ترور خامنهای دستگیر شدند.
گروه فرقان که از سال ۱۳۵۸ ترور مسوولان نظام را آغاز کرده بود، با دستگیری و اعدام رهبر و اعضای آن، عملاً از هم پاشید و رهروان فرقان در پی انهدام این گروه تشکیل شد.
ترور هاشمی رفسنجانی در سال ۷۲
یکی از اتفاقاتی که رسانهها در سالهای اخیر درباره آن سکوت کردهاند، موضوع ترور «اکبر هاشمی رفسنجانی» در سال ۱۳۷۲ بوده است. برخی این ترور را پیام و هشداری به هاشمی دانستند اما بعدها درباره آن کمتر سخن گفته شده است.
به گفته هاشمی رفسنجانی، قرار بود این خبر سانسور شود ولی حضور خبرنگاران و میهمانان خارجی مانع از این امر شد تا ترور رییس جمهوری وقت در پانزدهمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، آن هم در آرامگاه رهبر انقلاب در تاریخ ثبت و ضبط شود.
ضارب، فردی با نام «کوروش نیک اختر» و ۲۶ ساله معرفی شد که به نوشته هاشمی رفسنجانی، سرانجام معلوم شد که از پرسنل نیروی انتظامی و کمیتهای بوده است. در سالهای بعد اما هاشمی رفسنجانی و خانواده او درباره حاشیههای این ترور سکوت کردند.
انتساب انفجار در حرم امام رضا به افرادی که زندانی بودند
درباره انفجار حرم امام هشتم شیعیان روایتهای مختلفی مطرح شده اما آنچه مسلم است، برخی از افراد معرفی شده از سوی وزارت اطلاعات به عنوان عوامل ترور در زمان رخ دادن آن در زندان بودهاند.
«عمادالدین باقی» در کتاب «تراژدی دموکراسی در ایران»، گزارش مفصلی درباره این بمبگذاری نوشته است.
در گزارشهایی اعلام شد که این انفجار در واکنش به تخریب مسجد اهل سنت «فیض» در مشهد انجام شده بود. «رمزی یوسف»، طراح بمبگذاری سال ۱۹۹۴ برجهای مرکز تجارت جهانی نیز به عنوان طراح این بمب معرفی شد.
وزارت اطلاعات ایران اما سازمان مجاهدین خلق را مسوول این بمبگذاری معرفی کرد و فردی به نام «علیرضا رحمانی» گفت جزو تیمی بوده که برای انجام این عملیات اعزام اما بعد دستگیر شده است.
سپس اعلام شد که «مهدی نحوی»، از عوامل این بمبگذاری در تعقیب و گریز در فلکه دوم «تهرانپارس» کشته شده است. سالها بعد اما گفتند نحوی در آن زمان در زندان بوده و با وعده آزادی در این سناریو شرکت کرده است.
در آن زمان سه زن نیز در تلویزیون ظاهر شدند و اعلام کردند که در ترور اسقف «هوسپیان مهر»، کشیش «مهدی دیباج» و اسقف «تاتائوس میکائیلیان» نقش و قصد داشتهاند که حرم حضرت «معصومه» را نیز منفجر کنند. بعدها مشخص شد که این سه کشیش در روند قتلهای دگراندیشان و مخالفان حکومت موسوم به «قتلهای زنجیرهای» کشته شدهاند.
پس از آن، اعلام کردند که «فرحناز انامی» در قتل کشیش میکائیلیان نقش داشته است اما با توجه به انصراف اولیای دم مقتول از شکایت علیه او، به ۱۵ سال زندان محکوم و به دلیل معاونت در قتل کشیش دیباج نیز به پنج سال حبس تعزیری محکوم شد. مجموع محکومیت انامی را به زندان در آن زمان ۳۰ سال اعلام کردند. «بتول وافری» و «مریم شهبازپور» نیز به ۲۰ سال زندان محکوم شدند.
حتی وزارت اطلاعات کتابی با عنوان «سراب و گرداب» منتشر کرد و مدعی شد که «علیاکبر سعیدی سیرجانی» مقدمه این کتاب را نوشته است. بعدها اما «علی یونسی»، وزیر اطلاعات دولت «محمد خاتمی» گفت که از این افراد دلجویی شده است و خبرهایی درباره خروج فرحناز انامی از کشور و حضور او در سوئد نیز منتشر شد.
انفجار در حسینیه شیراز
انفجار در حسینیه رهپویان شیراز از مواردی است که مقامات جمهوری اسلامی خبرهای بسیار متناقضی درباره آن منتشر کردند. ابتدا اعلام شد که دلیل این انفجار، مهمات جنگی در نمایشگاهی برگزار شده به مناسبت جنگ ایران و عراق بود.
۲۵روز پس از حادثه، وزرای اطلاعات و کشور به صورت همزمان اعلام کردند که انفجار ناشی از بمب گذاری بوده و عوامل آن بازداشت شدهاند. همچنین «انجمن پادشاهی» به عنوان متهم این ترور معرفی شد و چند نفر اعدام شدند.
مقامات جمهوری اسلامی دلیل سخنان اولیه درباره انفجار مهمات جنگی را فریب دادن افراد فراری ذکر کرده بودند تا بتوانند آنها را بازداشت کنند.
در این پرونده، «محسن اسلامیان»، «علیاصغر پشتر» و «روزبه یحییزاده» اعدام شدند. درباره وضعیت برخی از متهمان این پرونده نیز گزارشهای متناقضی منتشر شد.
«عبدالله شهبازی»، مورخ نزدیک به حکومت هم در حمایت از «فرامرز شيخالاسلامي» و پسرخالهاش، «محمد شاه قطبي» که به اتهام نقش داشتن در این انفجار بازداشت شده بودند، نوشت بازداشت آنها عجيب و باور نکردني بود.
انفجار بمب در مقبره آیتالله خمینی
همزمان با اعتراضات سال ۱۳۸۸، خبری درباره انفجار در مقبره «روحالله خمینی» منتشر شد اما برخلاف روال معمول، رسانههای حکومت تبلیغات چندانی درباره این اتفاق انجام ندادند.
براساس گزارشهای محدودی که درباره این رخداد منتشر شد، ظاهرا انفجار در کفشداری و قبل از ورود مهاجم به داخل مقبره اتفاق افتاده و مهاجم هم یکی از قربانیان بود.
با این حال، پس از ربایش «جمشید شارمهد»، رییس گروه «تندر» توسط جمهوری اسلامی، در گزارش دادگاه اعلام شد او به انفجار در کفشداری مقبره آیتالله خمینی در سال ۱۳۸۸ و تهیه بمب برای انفجار حوزه علمیه «آیتالله گلپایگانی» اعتراف کرده است. با این حال، او پس از ربایش، دسترسی به هیچ فرد یا تماس تلفنی نداشت که بتواند درباره این ادعاهای دادگاه توضیح دهد.
در سال ۱۳۸۸ و در اوج رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری، رسانهها گزارشی درباره بمبگذاری در هواپیمای حامل محمد خاتمی، رییس جمهوری وقت منتشر کردند.
با این که سایت «جهاننیوز» مدعی بازداشت یک نفر در این رابطه شده بود، سال ۱۳۹۶، «صفرعلی موسوی»، فرمانده سپاه حفاظت هواپیمایی درباره آن ماجرا گفت: «مسافرین بازرسی شدند ولی مشخص نشد کار چه کسی بوده است. این بمب دستساز بود و تایمر داشت و وقتی هواپیما را بازرسی کردیم، متوجه وجود آن شدیم.»
پس از آن، برخی از رسانههای اصولگرا هدف از این بمبگذاری را «کشتهسازی» خواندند و برخی نیز آن را به سازمان مجاهدین خلق نسبت دادند.
در فیلم «قلادههای طلا» که علیه معترضان سال ۱۳۸۸ ساخته شد نیز این موضوع مطرح شده بود. با این حال، نهادهای امنیتی هنوز گزارشی درباره این ماجرا ارایه نکردهاند.
کلوپ ترور
یکی از مشهورترین سناریوهای نوشته شده درباره ترورها و انتساب آنها به افراد دیگر، ترور دستاندرکاران برنامه اتمی ایران است که در آن «مازیار ابراهیمی» و افراد دیگر مجبور به اعترافات دروغین شدند.
افشای این موارد باعث شد که روایتهای رسمی جمهوری اسلامی درباره اکثر اتفاقات و ترورها به سختی باور شود.