ندای روشن /خبرها از زاهدان، در روز سهشنبه۱۲مهر، حاکی از تداوم اعتراضات به تجاوز یک فرمانده پلیس به یک دختر ۱۵ ساله و سرکوب شدید و آتشگشودن نیروهای امنیتی به سوی معترضان است. یک منبع مطلع در شهر زاهدان به «ایرانوایر» گفته است که محله شیرآباد این شهر، تبدیل به میدان جنگ شده و نیروهای سرکوبگر با تجهیزات کامل جنگی در آنجا حاضر هستند. سازمانهای حقوقبشری بلوچستان از کشته شدن دست کم ۹ کودک به ضرب گلوله نیروهای نظامی، از جمله یک طفل دو ساله خبر دادهاند.
همچنین منابع در تبریز نیز از تداوم اعتراضات دانشجویان این شهر با وجود بازداشت گسترده دانشجویان متحصن در دانشگاه و شلیک مستقیم گلوله ساچمهای به آنها خبر دادهاند. فرد مطلعی گفت , از بازداشت بیش از ۳۰۰ نفر از دانشجویان این دانشگاه تنها در روز شنبه۹مهرماه خبر داده است. او همچنین از حضور گسترده نیروهای بسیجی در خوابگاهها و تلاش آنها برای شناسایی دانشجویان معترض این دانشگاه خبر داده است. به گفته این دانشجوی دانشگاه تبریز، اینترنت خوابگاهها تاکنون قطع بوده است.
سهشنبه۱۲مهر، مردم ایران برای هجدهمین روز متوالی به خیابانها آمده و علیه حکومت شعار دادند. دانشجویان در دهها دانشگاه ایران با برگزاری تجمع، به حمایت از مردم معترض پرداختند. در چندین شهر ایران، از جمله تبریز، شیراز، سنندج و قلعه حسن خان، دختران دانشآموز با پایان ساعات مدرسه در کوچهها و خیابانهای اطراف مدارس خود، راهپیمایی اعتراضی برگزار کرده و شعارهای «زن زندگی آزادی» و «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.
هجدهمین روز اعتراضات سراسری مردم ایران که با قتل «مهسا (ژینا) امینی» آغاز و به سرعت به بزرگترین اعتراضات ضد حکومتی در چهار دهه اخیر تبدیل شد، چگونه گذشت؟
***
زاهدان غرق در خون
منبع مطلعی که از شهر زاهدان در استان سیستان و بلوچستان با «ایرانوایر» گفتوگو کرده، گفته که اعتراضات در روزهای شنبه، یکشنبه و دوشنبه که در دادخواهی برای جان باختگان روز جمعه این شهر بوده، در زاهدان و چند شهر دیگر، از جمله در فنوج، ایرانشهر و سراوان ادامه داشته است. او همچنین از کشته شدن دهها نفر دیگر از جمله سه کودک ۱۲ تا ۱۶ ساله نیز به ضرب گلوله نیروهای امنیتی خبر داده است. بنا به گفته این منبع مطلع، نام یکی از این کودکان، «سامر هاشمزهی» است. سامر که ۱۶ سال داشته در مقابل درب خانهشان در «شیرآباد» زاهدان بوده که با شلیک نیروهای امنیتی، جان میسپارد.
این فرد آگاه از کاربرد سلاحهای جنگی، پهپاد و هلیکوپتر توسط نیروهای نظامی و امنیتی ایران در بلوچستان خبر داده و گفته است: «شیرآباد زاهدان میدان جنگ است. نمیگذارند اصلا کار به تجمع مردم و شعار دادن بکشد. الان هر کسی را هر جایی ببینند، با تیر میزنند.»
سازمانهای حقوقبشری بلوچستان در روزهای اخیر نسبت به کشتار شدید معترضان بلوچ هشدار داده اند. «حبیبالله سریاری» فعال حقوقبشر و دبیرکل «حزب همبستگی بلوچستان»، روز دوشنبه یازدهم مهرماه در گفتوگویی از ادامه یافتن اعتراضات در شهر زاهدان خبر داد و گفت: «گزارشها و ارتباطات ما نشان میدهد که تا دیشب (یکشنبه) هم عملیاتهای نظامی علیه معترضان جریان داشته است.»
سربازی، از افزایش شمار جانباختگان در زاهدان خبر داده و گفت: «بسیاری از اسامی جان باختگان ثبت نشدند، بسیاری از زخمیها هم دارند جان خود را از دست میدهند و آمار مدام در حال افزایش است.»
بنا بر آخرین گزارشها، تعداد جان باختگان چند روز اخیر در بلوچستان، دستکم ۸۰ نفر بوده است. خبرگزاری «حالوش» که اخبار نقض حقوقبشر در بلوچستان را منتشر میکند، از کشته شدن یک کودک دو ساله با نام خانوادگی «میرشکار» در شامگاه یکشنبه۱۰مهر خبر داده است. بنابراین گزارش، این کودک دو ساله در مقابل منزل خود واقع در بلوار «جام جم» زاهدان با شلیک مستقیم به ناحیه توسط نیروهای نظامی کشته شده است. «حالوش» شمار کودکان کشته شده در اعتراضات چند روز اخیر را با احتساب این طفل دو ساله، ۹ نفر اعلام کرده است.
روز جمعه، نیروهای امنیتی ایران به تجمع نمازگزاران اهل تسنن در شهر زاهدان که خواهان محاکمه فرمانده پلیسی که به دختر ۱۵ ساله بلوچ تجاوز کرده بود، از برج نگهبانی مصلای این شهر حملهور شدند. گزارشهای اولیه از کشته شدن دستکم ۵۸ شهروند و زخمیشدن ۲۷۰ نفر در این تجمع و تجمع دیگری که در مقابل کلانتری شماره ۱۶ این شهر برگزار شده بود، حکایت دارد. همزمان، گزارشهای دیگری نیز از تداوم اعتراضات مردم زاهدان در دادخواهی برای کشته شدگان روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه، منتشر شده است. رسانههای بلوچستان از ورود «مولوی عبدالحمید»، امام جمعه اهل تسنن زاهدان برای دعوت مردم به آرامش خبر دادهاند. بنابر این گزارشها، عبدالحمید از همه «خانوادههای شهدا، مجروحین و سران طوایف بلوچ برای تصمیم و پیگیری درباره کشتار مردم در جمعه خونین زاهدان، درخواست تشکیل جلسه مشورتی نموده است.»
پیش از این «حسین سلامی»، فرمانده کل سپاهپاسداران در پیامی تهدید کرده بود: «انتقام از خون شهدای سپاه و بسیج و مردمانی که قربانی جنایت جمعه سیاه زاهدان شدند را در دستور کار خود میدانیم.» رسانههای داخل ایران نیز جمعهشب از کشته شدن فرمانده اطلاعات سپاهسیستان و بلوچستان، بهنام «علی موسوی» خبر داده بودند.
بازداشت بیش از ۳۰۰ دانشجوی دانشگاه تبریز فقط در روز شنبه
در حالیکه روز شنبه۹مهر، شبکههای اجتماعی اخبار مربوط به ضرب و شتم، بازداشت گسترده و تیراندازی به دانشجویان معترض در دانشگاه شریف، را پوشش داده بود، دانشجویان دانشگاه تبریز با قطع اینترنت در محدوده دانشگاه مورد سرکوب شدید نیروهای امنیتی و یگانهای ویژه قرار گرفتند.
روز سهشنبه۱۲مهر، «ایرانوایر» توانست با یک شاهد عینی درباره اتفاقات روزهای اخیر در دانشگاه تبریز از طریق پیام نوشتاری گفتگو کند. این شاهد عینی به دلیل ضعیف شدن شدید اینترنت در شهر تبریز، حتی قادر به ارسال پیام صوتی برای «ایرانوایر» نبود.
به گفته این منبع مطلع، باوجود سرکوب شدید دانشجویان دانشگاه تبریز، بازداشت بیش از ۳۰۰ نفر از آنها و زخمیشدن دهها نفر با گلوله ساچمهای، اعتراض این دانشجویان و حمایت آنها از زنان و جوانان ایرانی، ادامه دارد.
او درباره شدت سرکوب دانشجویان در اعتراضات روز شنبه دانشگاه تبریز میگوید: « تعداد بسیار بسیار زیادی از نیروهای یگانویژه روز شنبه در بیرون از دانشگاه تبریز بودند. دانشگاه کاملا محاصره شده بود و حراست در دانشگاه را بسته بود، ولی دانشجویان موفق شدند در را بشکنند و به خیابان بروند.»
او ادامه میدهد: «با اینوجود، یگان ویژه بچهها را دوباره به دانشگاه برگرداندند و خودشان هم وارد دانشگاه شدند. شدت سرکوب خیلی شدید بود و برای این کار از هر چه داشتند استفاده کردند، از باتوم و بازداشت گرفته تا تیراندازی با شاتگان. خیلی از دانشجوها آن روز بازداشت شدند و خیلیها هم زخمی شدند.»
او توضیح می دهد: «اینترنت در تمام این چند روز در دانشگاه و خوابگاهها قطع است. شب ها بسیجیها به خوابگاه میآیند تا دانشجوها را شناسایی کنند. جو دانشگاه تبریز خیلی امنیتی است.»
این دانشجوی دانشگاه تبریز درباره شکستن دست و پای چندین دانشجو به دلیل ضرب و شتم آنها با باتوم نیز توضیح میدهد: «دست و پای دانشجوها را با باتوم شکستند و خیلیها از ترس بازداشت جرات نکردند بروند بیمارستان و دارند در خانه از روشهای سنتی برای درمان استفاده میکنند.»
این فرد مطلع از ناپدید شدن برخی از دوستان خود خبر داده و میگوید: «گوشی چند نفر از دوستانم خاموش است و هیچ خبری از آنها نداریم. آمار دقیق دانشجویان بازداشت شده را هیچ کس نمیداند، ولی بعضی میگویند که ۳۰۰ دانشجو تابه حال بازداشت شدهاند.»
خیابان از آن ماست
ویدیوهای منتشر شده از روز سهشنبه۱۲مهر نشان میدهد که دستکم در تهران، اصفهان، دیواندره، مریوان و سقز، بندرعباس، شهروندان دوباره به خیابانها آمدند. در تهران، ویدیوهای منتشر شده از میدان «تجریش» در شمال تهران، از تداوم اعتراضات خیابانی تا نیمهشب خبر میدهند. همچنین کشاورزان اصفهانی صبح روز سهشنبه با تجمع در خیابانهای این شهر، علیه «ابراهیم رئیسی»، رییس جمهو شعار دادند.
روز سهشنبه برای دومین روز متوالی، مدارس برخی شهرهای ایران صحنه اعتراضات دختران دانشآموز بود. در تبریز، یک شاهد عینی به «ایرانوایر» گفته است که دانشآموزان یک دبیرستان دخترانه در محله ولیعصر این شهر هنگام خروج از مدرسه، مقنعههای خود را در هوا میچرخانده و شعار «زن زندگی آزادی» سر میدادند.
همچنین ویدیوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که از سر دادن شعار علیه حکومت توسط دختران دانشآموز خبر میدهد. در ویدیوی دیگری، دختران دبیرستانی تصاویر «علی خامنهای» و «روحالله خمینی»، دو رهبر نظام جمهوری اسلامی را از ابتدای کتابهای درسی خود کنده و آتش میزنند.
همچنین در ویدیویی از دانشآموزان یک دبیرستان دخترانه درشیراز منتشر شده، آنها شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «اگر با هم یکی نشیم، یکییکی کشته میشیم» سر میدهند.
حمایتهای جدیتر جهانی از مردم ایران
روز سهشنبه۱۲ مهر، همزمان با تداوم اعتراضات مردم ایران، «جو بایدن» رییس جمهور آمریکا و «کامالا هریس»، معاون بایدن، با انتشار توییتهای از اقدامات جدید آمریکا در جهت حمایت از آزادیهای زنان و مردم ایران خبر دادند. بایدن در توییتی نوشت که «ایالات متحده در کنار زنان و شهروندان ایرانی است که شجاعت آنها الهامبخش جهانیان است.»
همچنین، «جاستین ترودو» نخست وزیر کانادا، در نشست خبری که روز سهشنبه داشت، نظام جمهوری اسلامی را «خونخوار» توصیف کرد و گفت: «باید به این الگوی غیرقابل قبول نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر و کشتار وحشیانه پایان داده شود.»
ترودو روز دوشنبه نیز از تحریمهای جدید کانادا علیه ۳۴ فرد و نهاد ایرانی مرتبط با سرکوب مردم ایران، از جمله گشت ارشاد خبر داده بود.
همزمان پارلمان اتحادیه اروپا با بررسی ۱۶ پیشنهاد چند کشور اروپایی، سعی در اعمال تحریمهای جدید حقوقبشری علیه مقامات ایران دارد. روز سهشنبه وزیر خارجه فرانسه در سخنرانی در این پارلمان، از احتمال اعمال تحریمهایی علیه مقامات جمهوری اسلامی که فرزندانشان در کشورهای غربی زندگی میکنند، خبر داد. بسیاری از تحلیلگران میگویند که اتحادیه اروپا در نشست وزرای خارجه این کشورها در اواسط ماه جاری میلادی برگزار میشود، با اعمال تحریمهای جدید حقوقبشری علیه جمهوری اسلامی موافقت خواهد کرد.